De Landelijke Studiegroep Zwerfstenen onderzoekt voornamelijk zwerfstenen waarvan op het eerste gezicht de steen niet of nauwelijks is thuis te brengen. De mineralen in de stenen worden derhalve onderzocht om een duidelijk beeld te krijgen van het gesteente.
Vrijwel alle metamorfe en stollingsgesteenten zijn kristallijn. Een kristallijn gesteente is opgebouwd uit kristallen van één of meerdere mineralen. De kristallen zijn niet altijd met het blote oog zichtbaar.
Stollingsgesteenten ontstaan door het stollen ofwel kristalliseren van lava of magma, waarbij de verschillende chemische componenten in de gloeiend hete vloeistof uitkristalliseren tot mineralen. Bij metamorfe gesteenten zijn de bestaande mineralen door metamorfose omgevormd tot andere mineralen. Kleisteen is verharde klei. Bij metamorfose gaat dit over in leisteen en die vervolgens in glimmer-schist, gneis en zo verder tot er uiteindelijk weer een gesteente kan ontstaan dat wij graniet noemen. Kristallijne sedimentaire gesteenten ontstaan bij het verdampen van water, waarbij de daarin opgeloste mineralen uitkristalliseren.
Zwerfstenen, die we in ons land en net over de grens kunnen vinden, komen uit noordelijke, oostelijke en zuidelijke richting, waarbij aangemerkt moet worden dat de vondst van zuidelijke zwerfstenen in Groningen en Drenthe minimaal is, terwijl op de Veluwe en omgeving en Gelderse Poort tussen de vele zuidelijke zwerfstenen ook af en toe noordelijke zwerfstenen worden gevonden. Noordelijke zwerfstenen komen uit Scandinavië, waarbij Zweden de grootste leverancier is, met als goede tweede Zuidwest-Finland met de Alandeilanden.
Noordelijke zwerfstenen zijn in verschillende, achtereenvolgende ijstijden door gletsjerijs aangevoerd. De meeste zwerfstenen van graniet en porfier in ons land zijn van noordelijke herkomst. Van oostelijke herkomst zijn gesteenten uit het Teutoburgerwoud/Wiehenbegergte, het Weserbergland, Harz, Thüringerwoud tot in Saksen in Zuidoost-Duitsland aan toe. Vanuit het zuiden zijn uit het stroomgebied van Maas en Rijn gesteenten uit het westen van Duitsland (Eifel, Westerwald, Hunsrück, Nahedal), Noord-Frankrijk en vooral de Belgische Ardennen naar ons land gevoerd.
Voorbeelden van noordelijke zwerfstenen
Voorbeelden van zuidelijke zwerfstenen
Voorbeelden van oostelijke zwerfstenen
